Хүний нөөцийн судалгааны үндэсний хүрээлэнгийн захирал Г.Тэгшбүрэнтэй ярилцлаа.

Танд энэ өдрийн мэнд хүргэе. Тун удахгүй хүний нөөцийн өдөр тохиох гэж байна. Энэ өдөр Хүний нөөцийн ажилтнууд Төрийн ордондоо чуулдаг уламжлалтай. Энэ талаар яриагаа эхлүүлье гэж бодлоо.

2010 онд манай Хүний нөөцийн судалгааны үндэсний хүрээлэнгээс санаачилж Хүний нөөцийн анхдугаар зөвлөгөөнийг зохион байгуулсан. Анхдугаар зөвлөгөөнөөс эхлээд жил бүрийн аравдугаар сарын 15-нд Хүний нөөцийн чуулганыг хийдэг уламжлалтай болсон.

Багш нарын өдөр, санхүүчдийн өдөр, сувилагч нарын өдөр гээд мэргэжил бүхэн тэмдэглэлт өдөртэй байдаг учраас Хүний нөөцийн өдөртэй болох санал чуулганаас гарч байсан. Энэхүү саналыг Хүний нөөцийн судалгааны үндэсний хүрээлэнгээс дэмжиж, миний бие гардан хөөцөлдөөд 2016 онд Засгийн газарт оруулж батлуулсан түүхтэй.

Энэ жилийн хувьд бид “Шинэ үе ба хүний нөөц” гэсэн сэдвийн хүрээнд9 дэх жилдээ зохион байгуулах гэж байна.

Энэ жилийн хувьд чуулган ямар онцлогтой болж байгаа вэ. Чуулганы талаар дэлгэрэнгүй мэдээлэл өгвөл?

Жил бүрийн хүний нөөцийн чуулган тодорхой сэдэв, уриан дор явагдаж, нэг асуудлыг тойрон хэлэлцдэг. Тэндээсээ хүний нөөцийн ажилтнуудад, байгууллагуудад хандан зөвлөмж гаргадаг. Хамгийн анхны форум гэхэд Хүний нөөцийн мэргэжилтэн бол байгууллагад хамгийн чухал гэдэг санаачилгыг илэрхийлж байсан бол дараа дараагийнхаас “Менежер болгон HR”, “Хүний нөөцийн манлайлал”, “Шилдэг арга барилын эрэлд”, “Global HR forum” гэх мэтчилэн сэвдийн дор чуулж байсан л даа.

Энэ жилийн хувьд “Шинэ үеийнхэн хөгжлийн хөтөч” гэсэн сэдэв. Baby boomer гээд 1960-аад оныхон, Silver tsunami гээд 1970-аад оныхон, шинэ үеийнхэн буюу Generation У гэж нэрлээд буй үеийнхэн бол 1980-2000 оныхон байгаа. Эдгээр үеийнхэн тус бүрийн онцлог, зан характер, хандлагатай.

Бизнесийн байгууллага, ААН-үүдэд хийсэн судалгаагаар ажилчдын 90 хувь нь шинэ үеийнхэн болсон байна. Нэгэнтээ байгууллагын ажилчдын 90 хувь нь шинэ үеийнхэн юм чинь энэ үеийн онцлог, хандлага, зан характерийг судалж, тэдэнд тохирсон хүний нөөцийн бодлого, удирдах арга барилыг бий болгож, шинэ үеийнхэнд тохирсон байгууллагын соёл, орчинг бүрдүүлж байж тухайн байгууллага амжилтад хүрнэ гэдгийг бид хэлэлцэж, мэддэг нь мэддэггүйдээ зааж, харилцан туршлага солилцож чуулах юм.

Хуралд хэчнээн төлөөлөгч оролцох вэ. Бас салбар хуралдаанууд болон модераторуудын тухайд?

Анхны форумлд 120 төлөөлөгч орж байсан бол сүүлийн гурван жилд Төрийн ордоны их танхимын багтаамжаар буюу 650 төлөөлөгч оролцдог болсон. Энэ жилийн хувьд мөн адил Төрийн ордоны их танхим дүүрэн төлөөлөгч оролцох байх.

Чуулганд, “Шинэ үе ба Хүний нөөцийн бодлогын хувьсал, шилжилт” сэдэвт илтгэл болон үндэсний топ компаниудын шилдэг туршлага, кейс илтгэл тавигдана. "Шинэ үеийнхэнд тохирох байгууллагын соёл, Шинэ үеийнхэнд тохирох хүний нөөцийн оновчтой бодлого" сэдэвт салбар хуралдаан болон хүлээн авалт Новотел зочид буудалд болно.

Модератор болон панелистуудын хувьд Mogul consulting service компани, Дейл Карнеги сургалтын төв, МАК ХХК, Эрдэнэт үйлдвэр, М Си Эс, Оюутолгой зэрэг олон компанийн төлөөлөл оролцоно.

Бизнесийн байгууллагуудаас гадна төр энэхүү чуулганд хэр ач холбогдол өгдөг вэ?

Өмнөх жилүүдэд бизнесийн байгууллагын хүний нөөцийн асуудал дандаа ярьдаг байсан бол энэ жилийн чуулганы хамгийн онцлог тал нь төрийн захиргаа хүний нөөцийнажилтнууд хамтарч оролцох гэж байгаа.

Төрөөс хүнтэй холбоотой асуудлыг маш их дэмжиж, бүр бодлогын хэмжээнд авч үзэн энэ жил төрийн албаны шинэ хууль баталж, 2019 оноос хэрэгжүүлж эхлэх юм билээ. Үүнтэй холбогдуулан Төрийн удирдах ажилтны том зөвлөгөөн хийсэн. Үүний дараа Хүний нөөцийн зөвлөгөөнийг бидэнтэй хамтарч ажиллах гэж байгаа нь Засгийн газар хүний нөөцийн асуудалд анхаарлаа хандуулж байгаагийн илрэл гэж харж байгаа.

Монголын хүний нөөцийн салбарын хөгжлийн түвшин хэр түвшинд байна гэж харж байгаа вэ?

Хүний нөөцийн мэргэжилтнүүдийн тэмдэглэлт өдөртэй болоод төр засаг бизнесийн байгууллагууд хамтраад, хөл нийлүүлэн алхах зорилго тодорхойлчихсон байгаа нь хөгжлийн шинэ түвшин гэж харж байгаа. Бид дэлхий дахины хүний нөөцийн хөгжил, концепцоос хоцроогүй яваа.

Шинэ тренд, чиг хандлагуудыг ойлгож мэдэрч, мэдлэгэ мэдээллээ зузаатгаж яваа. Жишээлбэл, бид судалгааны байгууллага учраас Форбсын тренд, Америкийн тренд гээд шинэ тенд болгоныг мэргэжлийн хэмжээнд судалж, хамтрагч байгууллага, хүний нөөцийн ажилтнууддаа хэлж, сургалт явуулж байдаг.

Нэмж хэлэхэд 2 жилийн өмнө хийсэн их сонирхолтой судалгаа байдаг. Монголд ажиллаж буй хүний нөөцийн ажилтнуудын 5.6 хувь нь л мэргэжлийн хүн байдаг. Өөрөөр хэлбэл, хүний нөөцийн чиглэлээр их дээд сургуульд суралцаж төгссөн гэсэн үг. Үлдсэн 95 орчим хувь нь өөр мэргэжилтэй хэрнээ хөрвөөгөөд хүний нөөцийн мэргэжилтнээр ажиллаж байгаа хүмүүс байдаг. Энэ дунд эрхзүйч, эдийн засаг, бизнесийн удирдлагаар төгссөн хүмүүс хүний нөөцийн чиглэлээр түлхүү ажиллаж байгаа гэсэн судалгаа бий.

Бид зах зээлийн нийгэмд ороод, хувийн бизнес хийж эхэлснээс хойш л хүний нөөцийн мэргэжилтэн гэх ойлголт гарч эхэлсэн шүү дээ. Салбар маань бол эрийн цээнд одоо хүрч байна гэж дүгнэж болно.

Монгол хүний онцогт таарсан хүний нөөцийн бодлого мэдээж бусад улс орон эсхүл томоохон груп компаниудын бодлогоос өөр байдаг байх. Ялгаа, онцлогийн талаар цухас танилцуулбал?

Тэгэлгүй яахав. Дэлхийн хүний нөөцийн менежментийн загварыг монгол хөрсөнд буулгаж, монгол маягийн загварыг бий болгох нь бидний гол зорилго байдаг. Бидний эрхэм зорилго, алсын хараанд энэ талаар байдаг.

Сүүлийн 10 жилийн хугацаанд монгол хүний онцлогийг маш их судаллаа. Монгол хүнд зориулсан удирдах арга барил, бизнесийн байгууллагын хүний нөөцийн бодлого загвар ямар байх вэ, яаж хувьсан өөрчлөгдөж байна вэ гэдгийг л бид судалсаар байна. Нэлээд ахиц дэвшил гарсан.

Монгол хүний онцлог, тэр дундаа шинэ үеийнхэн дээр хийгдсэн судалгааны үр дүнгээс товч дурдъя.

Хамгийн түрүүнд зөв төлөвшил хүмүүжлийг хайх хэрэгтэй болдог. Авьяас билэг, ур чадвар гэхээсээ илүү нэгдүгээрт зөв хүмүүжил, төлөвшлийг сонгон шалгаруулалт дээрээ тавих хэрэгтэй болдог. Хандлага, харилцаа, зан чанар төлөвшчихсөн хүн дуртай ажил мэргэжлээрээ ажиллаж байгаа тохиолдолд амжилт гаргадаг. Байгууллагын шилдэгүүдийг аваад үзэхээр дандаа л зөв төлөвшил, хүмүүжилтэй хүмүүс байдаг.

Хоёрдугаарт, ажилдаа дуртай байдал, гуравдугаарт эв дүй буюу ур чадвар авьяас хардаг.

Y-Generation буюу шинэ үеийнхэнд ер нь ямар

Шинэ үеийнхэнд бол гурван зүйлийг анхнаасаа захих хэрэгтэй болдог. Харилцаа гэдэг утгаар үг даадаг байх ёстой, ажил гэдэг утгаар ачаалал даадаг, үнэнч шударга байдал буюу итгэлийг даадаг байх ёстой.

Шинэ үеийнхнээс өмнөх үеийнхэн хүний үгийг буюу даргынхаа үгийг үгчлэн биелүүлдэг байсан бол шинэ үеийнхний онцлог нь хүний хэлсэн үгийг өөр өөрсдийнхөөрөө хүлээн авдаг. Эхлээд чиглэл өгөнгүүт өөрийнхөө санаа бодлыг хэлдэг. Удирдах албан тушаалтан ажилтныхаа саналыг сонсоод ярилцах хэрэгтэй болдог. Буруу ойлгосон бол залруулах, зөв ойлгосон болхамтраад цааш ажлаа үргэлжлүүлэх.

Шинэ үеийнхэнтэй хуучин арга барилаар, дарга гэсэн байр сууринаас хандаж огт болохгүй. Хамтрагч байдлаар, багийн гишүүд гэж хандаж ажиллаж байж ажлын үр дүн гарна гэх мэт олон зүйл бий. Бид судалгааныхаа үр дүнг одоо форум дээр танилцуулна.

Хүний нөөцийн трендүүд гээд ярилаа. 2018, 2019 онд тренд болж буй хүний нөөцийн бодлогоос нэрлэвэл?

2018 оны тренд гэвэл “Нэгдүгээрт туршлага” гэдэг тренд байна. Жишээлбэл, манай монголчууд ажлын туршлага гэхээр баахан онууд бичдэг. Ажил олгогчид ч 4 жилийн туршлагатай, 5-аас доошгүй жил ажилласан туршлагатай гээд бичээд ажилтан хайгаад байдаг.

Харин 2018 онд тренд болсон нэгдүгээрт туршлага гэдэг трендэд энэ онууд бол зүгээр л хоосон тоо, ажилласан хугацаа. Энэ хугацаанд ямар шинэ юм бүтээсэн, ямар амжилт гаргасан, ямар үр дүн гаргасан гээд бодитой зүйлийг туршлага гээд байгаа юм.

Өөр тренд гэвэл freelancer буюу чөлөөт ажилтны тренд байна. Бид мэргэжлийн хүн авна гээд өндөр шаардлага тавиад байдаг. Нэг ажлын ард гарахын тулд нэг хүнээс төгс юм нэхээд байдаг. Жишээ нь, нэг ажил хийхэд 3 том ур чадвар буюу гурван том шаардлага байлаа гэхэд хамгийн чухал шаардлагыг хангасан хүнийг ажилд аваад үлдсэн 2 шаардлагыг хангахуйц хоёр freelancer буюу чөлөөт ажилтныг хөлс өгөөд ажиллуулчихдаг. Ингээд нэг хүн нухаад удаж байснаас 3 хүн нийлээд хийхээрээ илүү бүтээмжтэй хурдан хийгээд дууусгачихдаг байх жишээтэй.

Ярилцсанд баярлалаа. Чуулган дээр тавигдах илтгэл, кэйсүүд дээр илүү дэлгэрэнгүй танилцуулагдах байх. Аравдугаар сарын 15-нд болох Хүний нөөцийн чуулганд амжилт хүсье.

https://www.facebook.com/inhrMN/

Эх сурвалж: NTV.mn
#HRDAY2018 #YGeneration #ШинэҮеийнхэнХөгжлийнХөтөч