ЗАЛБИРЛЫН ҮГ
Эмнэлгийн дээд найман бурхандаа мөргөн залбиръя. Миний бичсэн энэ ном Шагж тува-Манал, Чойжамц, Чойдогжамц, Няманмичиг, Ринчиндаваа, Сэрсэндэмид, Цанлаг яндаг дээд найман бурхадын минь лүндэн юм. Над нэг үсэг зааж гэгээрэхүйн зүг нэг алхуулсан багш нартаа мөргөн залибаръя.
Миний эмхлэн гаргаж буй судар Жамцан, Одь хийгээд бүх багш нарын минь сургаал юм. Энэ номын доторхи нууц далдаас тодрон товойж илэрсэн үнэн болгон миний бус багшийн, багшийн, багш нарын минь гэгээн оюуны гэрэл гэдгийг өчсүү.
Мөнхүү эмнэлгийн дээд найман бурхадаас багш нарт минь бас над илгээсэн гэрэлт лүндэн юм. Эндүү ташаа бүхэн нь цөм минийх. Мөхөс мөлүү оюунт болхи бичээч би буруу ухаарсан, буруу мэдэрч, буруу буулгасных. Оюун ухаан гүн тунгалаг, мэдэрхүй, мэдрэмж нарийн торгон, олон арван эрдэмт уншигч нар үүнийг болгоон засч залруулна гэдэгт өвгөн бичээч би найднам.
Багшаас минь эрдмийн далд увидасыг нь надаас илүү сурч өвлөсөн гэгээрлийн мөрд орж яваа шавь П.Баатар-Александр хоёр минь эл номыг надтай хамт бүтээлцсэн юм. Үүгээр эдний буянт үйлс өндөрлөж байгаа юм биш. Харин ч эх монголын газар шороо, хүн ард, тэжээхүй ухааны ирээдүйн залгамж эмч мэргэд, арван үеийнхээ багш нарын зүрхнээс зүрхэнд тархинаас тархинд өвлүүлж ирсэн эрдмийн гайхамшгийг үлдээх үйлсийнх нь үүр гийж байгаа юм. Тэгэхээр "Нууцын маш гайхамшигт хураангуй" хэмээх энэ судар улам улам илүү ухаант мэргэдийн тайллаар дэлгэрэн бадрахаар эхэлж бәйгаа юм. Миний ном дуусч байгаа бус. Жинхэнээр эхэлж байна. Хүмүүнийг "Арга- билэг" талаас нь судалсаныхаа адилаар билэг- арга, оюунлаг, бурханлаг, сүнслэг талаас нь судлахуйн тасрал залгагдах гэгээн мөчид дээрх найман бурхандаа мөргөн залбирсан учир ийм буюу. Басхүү түүхийн тоосыг сэгсэрч хүмүүний ариун гэгээн мөнхжингүйн учрыг тайлах шавь нартаа итгэн залбирсан юм.
Билэг оршихуйн ухаан эхлэтүгэй
Ум сайн амгалан болтугай
Шаргачин могой жилийн үхэр сар
2001 - оны 01- р сарын 28
Далай Сайншанд
Х.Цэрэндорж “Нууцын маш гайхамшигт сангийн хураангуй” номоос